Nhân giống cây lâm nghiệp bằng công nghệ nuôi cấy mô – Bước tiến chiến lược cho ngành trồng rừng hiện đại

Trong những năm gần đây, công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật đã trở thành một trong những giải pháp đột phá giúp ngành lâm nghiệp chủ động về nguồn giống chất lượng cao. Nếu như các phương pháp truyền thống như gieo hạt, giâm hom còn tồn tại nhiều hạn chế — cây con không đồng đều, tỷ lệ sống thấp, khó giữ được đặc tính tốt của cây mẹ — thì nuôi cấy mô gần như khắc phục hoàn toàn các điểm yếu này.

Công nghệ này cho phép tạo ra cây giống có độ đồng đều cao, sạch bệnh, giữ nguyên đặc tính sinh học của cây mẹ và nhân nhanh với số lượng lớn. Đây chính là nền tảng để nhiều đơn vị sản xuất giống nâng cao chất lượng rừng trồng, đặc biệt là các dòng Keo lai có năng suất vượt trội.

Bạn có thể tham khảo thêm các ứng dụng nuôi cấy mô trong sản xuất giống nông – lâm nghiệp tại: https://vigen.vn/

1. Ưu điểm vượt trội của giống cây nuôi cấy mô trong lâm nghiệp

1.1. Đồng đều về sinh trưởng – Nền tảng cho rừng trồng chất lượng cao

Các cây giống được tạo ra trong môi trường vô trùng, điều kiện dinh dưỡng tối ưu, vì vậy cùng độ tuổi – cùng kích thước – cùng sức sinh trưởng. Sự đồng đều này giúp người trồng rừng dễ dàng thiết kế mật độ, bón phân, chăm sóc và quản lý.

1.2. Tối ưu hóa đặc tính di truyền tốt của cây mẹ

Mỗi cây nuôi cấy mô là một “bản sao hoàn chỉnh”, giữ trọn:

• Khả năng sinh trưởng nhanh

• Chất lượng gỗ tốt

• Chống chịu sâu bệnh

• Phù hợp điều kiện sinh thái từng vùng

Nhờ đó, rừng trồng đạt năng suất cao và ổn định hơn so với cây nhân giống bằng hạt.

1.3. Sản xuất số lượng lớn – Đáp ứng nhu cầu trồng rừng quy mô

Phương pháp nuôi cấy mô có hệ số nhân rất cao, từ một nguồn giống gốc có thể tạo ra hàng chục nghìn cây giống mỗi năm. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhu cầu trồng rừng chủ động nguyên liệu ngày càng tăng.

2. Trung tâm Giống cây trồng, vật nuôi và thủy sản – Mô hình ứng dụng thành công

Nhà nuôi cấy mô tế bào thực vật được đầu tư từ năm 2021 và chính thức vận hành cuối năm 2022 đã đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của công tác sản xuất giống cây lâm nghiệp.

2.1. Tiếp nhận công nghệ & giống gốc chất lượng cao

Tháng 9/2022, trung tâm đã cử 6 cán bộ đi đào tạo và nhận chuyển giao công nghệ 3 giống Keo lai nổi bật:

• BV523

• BV33

• BV10

Đây đều là các giống được đánh giá cao bởi Viện Nghiên cứu Giống và Công nghệ Sinh học – Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.

2.2. Nhân nhanh và cấy truyền quy mô lớn

Từ 60 bình giống gốc ban đầu, sau một năm trung tâm đã:

• Nhân ra hàng nghìn bình chồi chất lượng

• Sản xuất hàng vạn cây giống nuôi cấy mô

• Đảm bảo tỉ lệ đồng đều, sạch bệnh, thích nghi tốt khi xuất vườn

Đây là thành quả rõ rệt của việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất.

2.3. Chủ động vườn giống & cây đầu dòng

Phòng nuôi cấy mô hiện đang xây dựng hệ thống vườn giống Keo lai:

• BV33

• BV10

• NV16

• AH1

Các giống này đều là giống Quốc gia hoặc giống tiến bộ kỹ thuật, sở hữu năng suất và chất lượng gỗ vượt trội.

3. Góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

Không chỉ sản xuất giống, phòng thí nghiệm nuôi cấy mô còn là nơi:

• Hỗ trợ thực tập cho học sinh – sinh viên

• Đào tạo kỹ năng nuôi cấy mô thực vật

• Hướng dẫn du học sinh nước ngoài (hiện có nhóm sinh viên Lào thực tập)

Nhờ đó, trung tâm trở thành địa chỉ uy tín trong đào tạo và chuyển giao công nghệ, góp phần phát triển nguồn nhân lực cho ngành trồng trọt nói chung.

Một ví dụ ứng dụng thực tế khác về giống nuôi cấy mô bạn có thể xem tại đây:https://vigen.vn/chuoi-sap-cay-mo/

4. Kết luận

Công nghệ nuôi cấy mô đang mở ra một hướng đi mới cho ngành lâm nghiệp Việt Nam: chủ động nguồn giống chất lượng, nâng cao năng suất rừng trồng, bảo tồn giống cây quý hiếm và thúc đẩy sản xuất theo hướng hiện đại – bền vững.

Với sự đầu tư bài bản về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và tiếp nhận công nghệ tiên tiến, các trung tâm sản xuất giống trong nước hoàn toàn có khả năng trở thành “xương sống” cho việc cung ứng cây giống Keo lai chất lượng cao cho thị trường.